De lever is een kwetsbaar orgaan
Bij alle functies van de lever zijn ontelbare processen betrokken, daardoor is de lever ook een heel kwetsbaar orgaan: als de schakels van die processen onderbroken worden, kan er veel mis gaan. Daarom is het uiterst belangrijk om goed voor de lever te zorgen. Met voeding en leefstijl kun je gelukkig veel doen om de lever te ondersteunen.
De lever ligt rechtsboven in de buik naast de maag en onder het middenrif, achter de ribben. Dit orgaan is groter dan andere organen en weegt ongeveer anderhalve kilo en heeft wel méér dan 200 functies. De lever is betroken bij de stofwisseling van Koolhydraten, Eiwitten en Vetten en speelt een grote rol bij de hormonafbraak. Een gezonde lever geeft een betere bloedstroom in de bloedvaten. Het bloed transporteert nl. voedingsstoffen en zuurstof naar de weefsels, organen en de cellen.
De functies van de lever
- De stofwisseling (en het uitscheiden van afbraakproducten) van koolhydraten, eiwitten en vetten. Hierbij hoort ook de aanmaak van gal, wat belangrijk is voor de vetvertering en opname van vetten.
- De opbouw, afbraak en recycling van hormonen.
- Onschadelijk maken van allerlei giftige stoffen die ons lichaam binnen komen. Denk aan medicijnen en zware metalen in de voeding. Ook via verf, plastics, amalgaanvullingen, drinkwater waar lood in zit, batterijen, pesticiden, meststoffen en tabak worden we daaraan blootgesteld.
- Opslag van voedingsstoffen. O.a. de opslag van energie in de vorm van glycogeen. Dat dient als snelle energiebron bij bijvoorbeeld duursport.
- Opslag van bouwstoffen. IJzer dat vrijkomt bij afbraak van rode bloedcellen. Opslag van vitamine A, D, K, B11 (foliumzuur) en B12.
- Aanmaak van stollingsfactoren. Dit is van belang bij het stelpen van wonden en wondjes.
- De afbraak van rode bloedcellen. De rode bloedcellen worden, nadat ze hun taak vervuld hebben, afgebroken in de lever. Bijna alle stoffen die daarbij vrijkomen, worden hergebruikt.
Wat kan er mis gaan?
In alle processen die er in de lever plaatsvinden, kunnen haperingen ontstaan. Dit kan heel veel klachten en ziektes veroorzaken. Het draait hierbij vaak om (laaggradige) ontstekingen. Die monden uit in beschadiging van de levercellen, waardoor vetopslag (vervetting) plaatsvindt. Soms leidt dat tot ernstiger ontstekingen van de lever (hepatitis). En als dat steeds maar doorgaat en je bent er niet op tijd bij, wordt de lever onherstelbaar beschadigd (levercirrose). Als je er op tijd bij bent, is het mogelijk om verdere schade te voorkomen. Natuurlijk is niet ieder probleem met de lever hetzelfde, maar er zijn wel een paar algemene oorzaken van leverproblemen aan te wijzen. Dat zijn bijna allemaal factoren die te maken hebben met voeding en leefstijl. Uiteraard is niet alles te voorkomen, je hebt meer invloed op de gezondheid van je lever dan je misschien denkt.
Waarom is een gezonde lever belangrijk?
Een gezonde lever is noodzakelijk om een gezonde bloedsomloop, evenwichtige hormonen, een goed werkend metabolisme, schoon bloed en een goede spijsvertering te hebben. Ervaar je vermoeidheid, pijn in je buik, een opgeblazen gevoel of een hormonale disbalans? Het kunnen tekenen zijn dat jouw lever niet goed functioneert.
Een gezonde lever zorgt voor:
- een verhoogd energieniveau
- zuivere huid
- minder infecties en sterkere immuniteit
- minder spijsverteringsklachten
- een regelmatige stoelgang
- frisse adem
- positieve stemming
- regelmatige menstruatiecyclus met verminderd PMS
Welke symptomen kunnen wijzen op overbelasting van de lever?
Omdat lang niet alle symptomen van overbelasting van de lever specifiek zijn, is het soms lastig om ze te herkennen. Er zijn wel een paar aanwijzingen dat je mogelijk een minder goed functionerende lever hebt. Het zijn signalen dat je lever het moeilijk heeft.
- Aanhoudende misselijkheid
- Plakkerige ontlasting
- Overmatig zweten, of sterk ruikend zweet, vooral na de maaltijd
- Pijn rechtsboven in de buik, veroorzaakt door een opgezwollen lever
- Jeukende huid: als de ontgiftende werking van de lever verminderd is, komen de afvalstoffen via de huid naar buiten met jeuk als gevolg
- Ernstige vermoeidheid
- Ochtendstijfheid en een zwaar gevoel in armen en benen
- Gele huid en geel oogwit door problemen met afbraak van gal
- Een opgezwollen buik
- Overmatige transpiratie
- Pijn in de lever: een pijnlijk of ongemakkelijk gevoel boven in de buik, onder de ribbenkast
- Overmatig buikvet, verdikking rond de bovenbuik
- Hoge bloeddruk
- Veel acne, rosacea en vlekkerige huid
- Spijsverteringsproblemen
- Brandend maagzuur en oprispingen
- Onverklaarbare gewichtstoename en het onvermogen om gewicht te verliezen
- Donkere vlekken op de huid (levervlekken)
Wat zijn risicofactoren voor het overbelasten van de lever?
Om te voorkomen dat we de lever overbelasten, is het goed om te weten wat risicofactoren zijn. De belangrijkste risicofactoren voor problemen zijn:
- Te weinig beweging. Beweging is essentieel voor een goede (lever)gezondheid.
- Alcoholgebruik: dit is zeer belastend voor de lever.
- Het eten van geraffineerde voeding, suiker en frisdrank en helaas ook de als gezond bekend staande appelsap. Vooral fructose is hierbij een grote boosdoener die leververvetting in de hand werkt.
Wat kun je zelf doen met leefstijl?
De gezondheid van je lever hangt samen met heel veel andere factoren. Er is veel waar je zelf invloed op kunt uitoefenen. Denk daarbij in ieder geval aan de volgende aspecten:
- Voldoende nachtrust.
- Beweeg veel. Het hoeft echt geen topsport te zijn, maar zorg ervoor dat je niet teveel zit. Rustige beweging als dagelijks wandelen is prima, afgewisseld met krachttraining. Een overmaat aan sport is juist weer stress voor het lichaam.
- Gebruik géén alcohol, rook niet en gebruik geen drugs. Dit alles is heel belastend voor je lever.
- Houd je weerstand op peil door goed voor je immuunsysteem te zorgen.
Een aantal tips
- Zorg voor afwisseling van zowel rauwe als gekookte of gestoomde groenten. Beide hebben hun meerwaarde in de stofwisseling en dus voor de lever. Door de variatie maak je optimaal gebruik van de gezondheid bevorderende eigenschappen. Rauwe groenten kun je gemakkelijk verwerken in een salade of in een smoothie.
- Kies zoveel mogelijk voor biologische voeding. Hiermee vermijd je veel restanten van bestrijdingsmiddelen die toxisch zijn en die de lever overuren laten draaien.
- Eet koolhydraatbewust om zoveel mogelijk de bloedsuikerspiegel stabiel te houden.
- Water! Begin de dag met 2 grote glazen lauw water.
- Drink 2 keer per dag een beker groene thee. Dit helpt bij de ontgifting.
- Verwerk dagelijks kruiden en specerijen in je eten.
- Eet veel antioxidanten, omdat die ontstekingen tegen gaan. Dat doe je door te zorgen voor veel kleur op je bord: kies groenten en fruit met verschillende kleuren.
- Bittere groenten zoals bijv. witlof, andijvie, grapefruit en artisjok. De bittere stoffen in deze groentes activeren de spijsvertering waardoor het voedsel efficiënter wordt opgenomen en de lever wordt ontlast. Pas op met grapefruit bij het gebruik van bepaalde medicijnen. Als je medicijnen gebruikt: raadpleeg de bijsluiter!
- Neem ook regelmatig groene bladgroentes. Het chlorofyl (bladgroen) die de planten hun groene kleur geven, zuigen giftige stoffen uit het bloed. Daardoor kunnen ze zware metalen, pesticiden en andere chemicaliën neutraliseren en daarmee de lever ontlasten.
- Eet veel kruisbloemigen: radijs, waterkers, kolen (ook broccoli!).
- Eet regelmatig een appel.
- Gebruik regelmatig walnoten. Er zit ook omega 3 en glutathion in walnoten ter ondersteuning van je lever.
- Gebruik olijfolie. Dit helpt bij de productie van de juiste vetstoffen in je lichaam die gifstoffen opnemen. Daardoor wordt de druk op de lever minder.
- Eet veel knoflook en uien. Beide producten ondersteunen de lever in de ontgifting.
Wat een informatie! Hoe ga jij al deze richtlijnen toepassen in je eigen leven? Ik heb een mooi programma waarin je in 6 weken tijd naar een gezonder gewicht en meer energie gaat waarbij je je lichaam ontgift en reinigt. Je lever wordt daar heel blij van! En jij ook.